پپسینوژن
پپسین (Pepsin)، یک آنزیم است پروتئینی که از سلولهای اصلی معده ترشح میگردد .پپسین به هضم پروتئینهای غذا کمک میکند . آنزیم پپسین پروتئینها را به پروتئینهای کوچکتر تبدیل میکند.
شیرۀ معده: یاختههای پوششی مخاط معده در بافت پیوندی زیرین فرو رفتهاند و حفرههای معده را به وجود میآورند. مجاری غدههای معده، به این حفرهها راه دارد. یاختههای پوششی سطحی مخاط معده و برخی از یاختههای غدههای آن، ماده مخاطی زیادی ترشح میکنند که به شکل لایهٔ ژلهای چسبناکی، مخاط معده را میپوشاند. یاختههای پوششی سطحی، بیکربنات ( H C O − 3 H C O − 3 HCO3−) نیز ترشح میکنند که لایه ژلهای حفاظتی را قلیایی میکند. به این ترتیب سد حفاظتی محکمی در مقابل اسید و آنزیم به وجود میآید. یاختههای اصلی غدهها، آنزیمهای معده (پروتئازها و لیپاز) را ترشح میکنند. پیش ساز پروتئازهای معده را به طور کلی پپسینوژن مینامند. پپسینوژن بر اثر کلریدریک اسید به پپسین تبدیل میشود. پپسین خود با اثر بر پپسینوژن، تولید پپسین را بیشتر میکند.
آنزیم پپسین، پروتئینها را به مولکولهای کوچکتر تجزیه میکند. یاختههای کناری غدههای معده، کلریدریک اسید و عامل (فاکتور) داخلی معده ترشح میکنند. عامل داخلی معده، برای ورود ویتامین B 12 B 12 B12 به یاختههای رودۀ باریک ضروری است. اگر این یاختهها تخریب شوند یا معده برداشته شود، علاوه بر ساخته نشدن کلریدریک اسید، فرد به کمخونی خطرناکی دچار میشود؛ زیرا ویتامین B 12 B 12 B12 که برای ساختن گویچههای قرمز در مغز استخوان لازم است، جذب نمیشود و زندگی فرد به خطر میافتد.
فاکتور داخلى
فاکتور داخلى يک موکوپروتئين مترشحه از سلولهاى جدارى است که به ويتامين B12 موجود در غذا متصل مىشود و جذب آن را به ميزان زيادى افزايش مىدهد جذب ويتامين B12 بهطور فعال در ناحيهٔ ايلئوم ترمينال صورت مىگيرد.ترشح فاکتور داخلى توسط محرکهاى افزايشدهندهٔ برونده H+ از سلولهاى جدارى افزايش مىيابد. آنمى خطرناک عبارت است از آتروفى مخاط سلول جداري، کمبود فاکتور داخلى و آنمي. گاسترکتومى کامل موجب وابستگى به ويتامين B12 تزريقى مىشود.
اجزاء گروههاى خونى
هفتاد و پنج درصد مردم، آنتىژنهاى گروههاى خونى را به داخل شيرهٔ معده ترشح مىکنند. اين صفت بهطور ژنتيکى مشخص مىشود و در اين افراد شيوع زخم دئودنوم کمتر از افراد غير ترشحکننده است.الکتروليتها
مشخصهٔ منحصر به فرد ترشح معده، غلظت بالاى اسيد هيدروکلريک است که توسط سلولهاى جدارى توليد مىشود. همزمان با افزايش غلظت H+ در حين ترشح، غلظت Na+ پائين مىافتد. غلظت K+ در حدود ۱۰-۵۰ meq/L ثابت مىماند. غلظت کلريد نزديک به ۱۵۰meq/L باقى مىماند و شيرهٔ معده ايزوتونيسيتى خود را در مقادير مختلف ترشحي، حفظ مىکند. آخرین ویرایش توسط مدیر: