اتریوم یکی از ارزهای دیجیتال محبوب است که به طور کلی روند صعودی در بازار ارز دیجیتال دارد. افرادی که نسبت به خرید اتریوم اقدام کردهاند و در جریان پیش بینی قیمت اتریوم در سال ۲۰۲۲ قرار دارند، نام قرارداد هوشمند را زیاد میشنوند.
قرارداد هوشمند اتریوم قراردادی است که توسط کدهای برنامهنویسی روی بلاکچین پیادهسازی میشود تا در صورت بروز هر نوع مشکلی، دستورات برنامهنویس را اجرا کند. ورود قراردادهای هوشمند به بازار ارز دیجیتال، انقلاب مهمی را در این حوزه رقم کرد.
با به کارگیری قرارداد هوشمند نیازی نیست به افراد در فضای بازار ارز اعتماد کرد، بلکه روند فعالیتها جنبه مستند پیدا کرده و در زمان لازم امنیت مالی کاربر را تضمین میکند. برای داشتن اطلاعاتی درباره قرارداد هوشمند، پیادهسازی قرارداد هوشمند، اجرای قرارداد هوشمند و موارد مورد نیاز برای ایجاد یک قرارداد هوشمند را با کاربران به اشتراک میگذاریم.

تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند
برای سرمایهگذاری و خرید اتریوم ابتدا باید با زیرسازی شبکه یعنی قراردادهای هوشمند آشنا شد. تفاوت اصلی قرارداد هوشمند با قرارداد معمولی استفاده از فناوری بلاکچین است. این فناوری کاربر را از اعتماد به واسطهها بینیاز میکند. در واقع این قرارداد کدی است که روی بلاکچین بدون نیاز به واسطهها فعال میشود. این کد شرایط قرارداد بین دو طرف را بررسی کرده و پیادهسازی میکند.وقتی یک قرارداد هوشمند روی بلاکچین آزادی مانند اتریوم اجرا شود، کسی نمیتواند اجرای آن را متوقف کند. به وسیله قراردادهای هوشمند میتوان پروژههایی را به جریان انداخت که بدون نیاز به واسطه تا همیشه به فعالیت خود ادامه دهند و سودآوری داشته باشند. نام چنین برنامهها و پروژههایی برنامههای غیرمتمرکز (Dapp) است.
عاملی که اعتبار بیشتری به قرارداد هوشمند میدهد، عدم امکان هیچگونه تغییری در آن حتی توسط خود برنامهنویس است. این امنیت توسط بلاکچین برای قراردادهای هوشمند تامین میشود.
روش کار قرارداد هوشمند
روش کار قراردادهای هوشمند شباهت زیادی به کار با دستگاههای فروش خودکار دارد. کاربر هنگام کار با یک دستگاه فروش خودکار، پول را وارد دستگاه میکند. سپس دستگاه به طور خودکار پول کاربر را پردازش کرده و کالای مورد نظر را به او تحویل میدهد. در این فرآیند فروش هیچ واسطهای وجود ندارد.همانطور که پیش از این اشاره شد، قرارداد هوشمند روی بلاکچین پیادهسازی شده و خاصیت اصلی بلاکچین توزیعشده بودن آن است. صرف نظر از فرآیندهای پیچیده فنی، زمانی که قرارداد هوشمند روی بلاکچین ثبت میشود، بین همه اعضای بلاکچین که به نود (Node) شناخته میشوند یک نسخه از قرارداد به اشتراک گذاشته میشود.
مرحله بعدی این است که اعضای بلاکچین قرارداد ثبتشده را بررسی کرده و آن را تایید کنند. از آنجا که این نسخه قرارداد بین کاربران پخش میشود، امکان دستکاری و تغییر آن وجود ندارد. زیرا همه اعضای بلاکچین قرارداد را با چند سرور متفاوت اجرا میکنند و چیزی به تصمیم یک سرور یا نهاد متمرکز وابسته نیست.
روش پیاده سازی قرارداد هوشمند
کد قرارداد هوشمند بعد از اینکه توسط برنامهنویس نوشته شد، به صورت یک تراکنش روی بلاکچین ثبت میشود. قراردادهای هوشمند به یک یا چند زبان برنامهنویسی نوشته میشوند. به عنوان مثال زبان برنامهنویسی قراردادهای هوشمند اتریوم، سالیدیتی (Solidity) است. به این ترتیب برای یادگیری نوشتن یک قرارداد هوشمند برای بلاکچین اتریوم لازم است زبان برنامهنویسی سالیدیتی را یاد گرفته باشید.فرآیند اجرای قرارداد هوشمند
برای اجرای قرارداد ثبتشده در بلاکچین، باید با تراکنش اقدام کرد. البته برای بررسی وضعیت قرارداد هیچ نیازی به تراکنش نیست. در واقع انجام یک تراکنش به قرارداد به عنوان تراکنش ورودی صورت میگیرد. پس از آن، نودها با استفاده از ماشین مجازی اتریوم خود و ورودی دریافتشده، قرارداد را به اجرا میگذارند.ماشین اتریوم فضایی مجازی برای اجرای قراردادها است که اگر کارمزد قرارداد به اندازه کافی باشد، تراکنش مورد نظر مورد تایید قرار میگیرد. فرآیند اجرای قراردادها پیچیدگیهای فنی زیادی دارد اما با خواندن مقالههای مرتبط با این موضوع، این پیچیدگیها برای کاربر حل خواهند شد.
افرادی که به عنوان کاربر معمولی در بازار ارز دیجیتال فعالیت دارند، برای استفاده کاربردی از قراردادهای هوشمند نیازی به دانستن کارکرد دقیق این سیستم ندارند و کافی است به طور کلی با روند اجرا و امنیت این قراردادها آشنا باشند.
موارد لازم برای ایجاد قرارداد هوشمند
برای ایجاد یک قرارداد هوشمند، علاوه بر مواردی که تا این بخش از مقاله شرح داده شد، موارد دیگری نیز لازم است که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.موضوع قرارداد و دسترسی
برنامهای که قصد ایجاد قرارداد هوشمند برای آن دارید، باید به محصول یا خدمات طرحشده در قرارداد دسترسی داشته باشد. به این ترتیب برنامه به طور خودکار عرضه و خرید محصول یا خدمات را مدیریت و کنترل میکند. به عنوان مثال اگر برنامه قرار است فایل را در ازای دریافت پول تحویل دهد، باید به فایل دسترسی داشته باشد.شرایط قرارداد
شرایط قرارداد هوشمند به صورت دقیق و در صورت رخ دادن شرایط، منجر به اجرای قرارداد میشود. این شرایط باید با برنامهنویسی مشخص شوند. همه شرکتکنندگان در قرارداد باید شرایط تعیینشده را امضا کنند.اوراکل (Oracle)
اوراکل به چیزی میگویند که اطلاعات خارجی به در اختیار قرارداد گذاشته و پردازش قراردادها را صورت میدهد. به عنوان مثال اگر قرارداد باید به بررسی اطلاعات هواشناسی بپردازد، سایت هواشناسی یک اوراکل است.پلتفرم انحصاری
قرارداد هوشمند به بلاکچین یک پلتفرم اختصاصی صادر میشود و بین اعضای پلتفرم مورد نظر پخش میشود. برای ثبت قرارداد به یک نرمافزار کلاینت رسمی هم احتیاج است که این نرمافزار به طور مستقیم به بلاکچین اتصال دارد. اتریوم در شرایط فعلی به عنوان محبوبترین پلتفرم اجراهای قرارداد هوشمندانه شناخته میشود.مهم ترین ایده های اجرا شده توسط ایجاد قرارداد هوشمند
با قراردادهای هوشمند، چندین و چند ایده عالی را میتوان به مرحله اجرا و سودآوری رساند. در چنین فرآیندی اعتماد به واسطهها لازم نیست و بین دو طرف یک قرارداد با شرایط تاییدشده، تعهداتی شکل میگیرد که برای هر دو طرف سودمند است. در این بخش بعضی از ایدههای اجرا شده به وسیله ایجاد قرارداد هوشمندانه را معرفی میکنیم.انتخابات
در فرآیند رایگیری، نتایج به دست آمده از رایگیری داخل بلاکچین قرار میگیرد و در بین اعضا پخش میشود. تمام اطلاعات در این مسیر، شفاف، ناشناس و رمزنگاریشده هستند. به این ترتیب امکان هیچ تقلبی در انتخابات میسر نیست.مدیریت
قراردادهای هوشند درست مثل رباتها میتوانند فرآیند روتین را کاملا دقیق اجرا کنند. برای مثال، امکان تنظیم قرارداد کارمندان برای پرداخت حقوق نسبت به ساعات کار انجامشده، با قرارداد هوشمندانه فراهم میشود. به این ترتیب نیازی نیست به حسابدار اعتماد خاصی داشت.مالکیت معنوی
یک اثر فرهنگی یا علمی، پس از منتشر شدن در فضای اینترنت در معرض نقض کپی رایت قرار میگیرد و صاحب یا مالک اثر را با ضرر مالی مواجه میکند. با ایجاد قرارداد هوشمند، میتوان برای استفاده از یک فایل شرایطی مانند پرداخت بهایی مشخص و منطقی را وضع کرد. در جهان امروز، پروژههای زیادی به همین شکل به مرحله سودآوری رسیدهاند.