یکی از جنبه های مهم کاهش خطر بیماری قلب و عروق (یا بیماری عروق کرونری)، کنترل رفتارهای سالم و عوامل پر خطر نظیر کیفیت رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی، سیگار، شاخص توده بدنی (BMI)، فشار خون، کلسترول یا قند خون است. اما از کجا بدانیم چه عوامل پرخطری ما را تهدید میکند؟ پزشک حین معاینه چند آزمایش انجام میدهد یا تجویز میکند.
نتیجه آزمایش تعداد کمی از ما مطلوب و ایدهآل است. اما حتی اگر نتیجه چندان مطلوب نباشد، به این معنی نیست که حتما دچار بیماری قلبی جدی خواهید شد. برعکس، یعنی فرصت ایجاد تغییر مثبت در روند سلامت خود را پیدا میکنید. پزشک در معاینات عادی وزن و فشار خون را اندازه میگیرد و بعضی از آزمایشات قلب و عروق از 20 سالگی شروع میشود. بسامد چکاپ به میزان ریسک بستگی دارد.
اگر یکی از بیماریهای قلب و عروق مانند نارسایی قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی در شما تشخیص داده شود یا سابقه حمله قلبی، سکته یا سایر مشکلات قلب و عروق را داشته باشید، به آزمایش بیشتر و چکاپ منظم نیاز دارید. حتی اگر بیماری خاصی تشخیص داده نشود، عوامل پرخطر یا سابقه خانوادگی باعث میشود پزشک به آزمایش دقیقتر احتیاج پیدا کند.
- میزان کلسترول خون که لیپوپروتئین کمچگالی (LDL) نام دارد و بالا بودن آن منجر به انسداد عروق میشود و لیپوپروتئین پرچگالی (HDL) که کلسترول را جذب میکند و دوباره به کبد میرساند تا از بدن دفع شود.
- میزان گلوکز خون (مقدار شکر موجود در خون).
- میزان پروتئین واکنشی سی در خون با آزمایش hs-crp. درصورت التهاب و ورم یکی از قسمتهای بدن، میزان پروتئین واکنشی سی بالا میرود.
- فشار خون؛ میزان فشاری که خون با هر تپش قلب (سیستولیک) و در حالت استراحت (دیاستولیک) به دیواره عروق وارد میکند.
نتیجه آزمایش تعداد کمی از ما مطلوب و ایدهآل است. اما حتی اگر نتیجه چندان مطلوب نباشد، به این معنی نیست که حتما دچار بیماری قلبی جدی خواهید شد. برعکس، یعنی فرصت ایجاد تغییر مثبت در روند سلامت خود را پیدا میکنید. پزشک در معاینات عادی وزن و فشار خون را اندازه میگیرد و بعضی از آزمایشات قلب و عروق از 20 سالگی شروع میشود. بسامد چکاپ به میزان ریسک بستگی دارد.
اگر یکی از بیماریهای قلب و عروق مانند نارسایی قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی در شما تشخیص داده شود یا سابقه حمله قلبی، سکته یا سایر مشکلات قلب و عروق را داشته باشید، به آزمایش بیشتر و چکاپ منظم نیاز دارید. حتی اگر بیماری خاصی تشخیص داده نشود، عوامل پرخطر یا سابقه خانوادگی باعث میشود پزشک به آزمایش دقیقتر احتیاج پیدا کند.
منظور از چکاپ قلب چیست؟
چکاپ قلب شامل چند آزمایش برای بررسی وضعیت خون و مایعات، تست ژنتیک برای بررسی عوامل ژنتیکی و عکسبرداری از اندام داخلی بدن میشود. معمولا عموم مردم میتوانند این آزمایش را انجام دهند اما تجویز یک آزمایش خاص به عواملی نظیر سن، جنسیت و سابقه خانوادگی بستگی دارد. در چکاپ قلب، موارد زیر در کسانی که هیچگونه علامت یا نشانه بیماری عروق کرونری (شایعترین بیماری قلبی) ندارند بررسی میشود:- میزان کلسترول خون که لیپوپروتئین کمچگالی (LDL) نام دارد و بالا بودن آن منجر به انسداد عروق میشود و لیپوپروتئین پرچگالی (HDL) که کلسترول را جذب میکند و دوباره به کبد میرساند تا از بدن دفع شود.
- میزان گلوکز خون (مقدار شکر موجود در خون).
- میزان پروتئین واکنشی سی در خون با آزمایش hs-crp. درصورت التهاب و ورم یکی از قسمتهای بدن، میزان پروتئین واکنشی سی بالا میرود.
- فشار خون؛ میزان فشاری که خون با هر تپش قلب (سیستولیک) و در حالت استراحت (دیاستولیک) به دیواره عروق وارد میکند.
چه کسانی باید چکاپ قلب انجام دهند و چرا؟
به گفته انجمن ملی قلب، بیماری قلبی اصلیترین علت مرگ در ایالت متحده و دلیل اصلی معلولیت است. در بین انواع بیماریهای قلبی، بیماری عروق کرونری از همه شایعتر است و علت اصلی انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) شناخته میشود. اگر در جداره عروق قلب پلاک (رسوبات چربی، کلسترول و سایر مواد) تشکیل شود، وضعیتی به نام آترواسکلروز رخ میدهد و منجر به بیماری عروق کرونری میشود. با تشکیل پلاک، عروق (کرونری) قلب باریک میشود و احتمال تشکیل لخته خون بالا میرود. در نتیجه، جریان خون محدود میشود که خطر انسداد کامل عروق و حمله قلبی را به همراه خواهد داشت.
عوامل پرخطر بیماری قلبی
هر چیزی که احتمال بروز بیماری در فرد را بالا ببرد، عامل خطر نام دارد. از جمله عوامل پرخطر بروز بیماری عروق کرونری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:- سن
- جنسیت
- سابقه خانوادگی بیماری
- مصرف تنباکو
- بالا بودن کلسترول خون
- فشار خون بالا
- عدم تحرک فیزیکی
- چاقی مفرط
- دیابت
