ارتباط دیسک گردن و سرگیجه چیست؟

دیسک گردن عارضه‌ای است که بر اثر عوامل گوناگون پدید می‌آید و نشانه‌های مختلفی نیز دارد. در این مطلب به ارتباط دیسک گردن و سرگیجه می پردازیم.
آیا در هنگام گردن درد، سرگیجه را نیز تجربه می‌کنید؟ یا این طور به نظر می‌آید که قرار گرفتن گردنتان در وضعیتی خاص، منجر به سرگیجه می‌شود؟ طبق مطالعات انجام شده، سرگیجه می‌تواند 20 تا 30 درصد جمعیت را تحت تاثیر خود قرار دهد. دلایل بالقوه زیادی نظیر اختلالات سیستم قلبی-عروقی، عصبی یا دهلیزی برای آن عنوان می‌شود.

دلیل احتمالی دیگر بروز سرگیجه، سرویکوژنیک (Cervicogenic) -عدم تعادل و نیز سرگیجه‌های ناشی از درد گردن- ‌است. البته این دلیل به عنوان علتی مستقل جای بحث دارد. از این رو باید تحقیقات بیشتری صورت پذیرد تا دانش ما در زمینه تعامل سیستم‌های مختلف بدن و کارکرد آن‌ها افزایش یابد.
ما به این امر آگاهی داریم که ورودی عصب خودپذیر از حرکات گردن بر روی هماهنگی چشم، وضعیت بدن و تعادل آن تاثیرگذار ‌است. به علاوه، طبق مطالعات صورت گرفته، تزریق بی حس کننده اعصاب، در قسمت فوقانی گردن نیز می‌تواند منجر به ایجاد سرگیجه و نیستاگموس (Nystagmus) -حرکات غیرارادی ایجاد شده توسط قسمتی از مغز که مسئولیت پردازش اطلاعات مرتبط با حرکات سر را به عهده دارد- شود.

آیا به سرگیجه سرویکوژنیک مبتلا هستم یا خیر؟​

حذف دلایل دیگر سرگیجه مهم تلقی می‌شود. لذا توصیه می‌گردد در ابتدا با پزشک خانوادگی و یا فیزیوتراپیست مسلط در زمینه توانبخشی دهلیزی مشورت شود. تشخیص دیسک گردن و سرگیجه (سرگیجه سرویکوژنیک) ممکن است امری دشوار باشد. به دلیل آن که هیچ آزمایش قطعی تشخیصی در این زمینه وجود ندارد. گرچه یافته‌های زیر، از علایم سرگیجه سرویکوژنیک به شمار می‌روند:

• سرگیجه‌هایی که با برخی حرکات سر یا ماندن در موقعیتی برای مدت طولانی (نشستن پشت کامپیوتر) تشدید می‌شود.
• سرگیجه‌ای که در طی یا بعد از دوره گردن درد، تشدید و با مداخله به کاهش گردن درد منجر می‌شود.
• سرگیجه‌هایی که از چند دقیقه تا چندین ساعت به طول می‌انجامد.
• سرگیجه ای که از زمان آسیب دیدگی گردن، آغاز شده است.
• آسیب شناسی‌های گذشته گردن

سرگیجه گردنی چیست؟​

سرگیجه گردنی یا سرویکوژنیک، حسی در گردن است که طی آن احساس دوار در شخص یا جهان اطراف او ایجاد می‌گردد. وجود حالات نادرست گردنی، اختلالات یا ضربه به ستون فقرات در ناحیه گردن چنین وضعیتی را ایجاد می‌کند.
سرگیجه‌های گردنی، اغلب بر اثر آسیب دیدگی سر و یا حرکات ناگهانی ایجاد می‌شوند که زاویه سر و گردن را به هم می‌زند. سرگیجه‌ها اغلب پس از تکان‌های گردنی احساس و بر عدم تعادل و تمرکز فرد منجر می‌شوند.

نشانه‌های سرگیجه گردنی​

دیسک گردن و سرگیجه، ناشی از حرکات ناگهانی گردن به ویژه هنگام چرخاندن آن حس می‌شوند. از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سردرد
• حالت تهوع
• استفراغ
• گوش درد یا صدای زنگ در گوش
• درد در ناحیه گردن
• مشکلات در حفظ تعادل هنگام راه رفتن، نشستن و یا ایستادن
• ضعف
• اختلال در تمرکز

سرگیجه گردنی چگونه تشخیص داده می‌شود؟​

لازم است پزشکان سایر علل بالقوه سرگیجه گردنی را با علائم مشابه حذف نمایند، از جمله:

• سرگیجه موضعی خفیف
• سرگیجه مرکزی که از سکته مغزی، تومورها یا مالتیپل اسکلروزیس (MS) ناشی می‌شود.
• سرگیجه روانی
• بیماری‌های گوش داخلی، مانند نوریت دهلیزی

پس از رد سایر دلایل، با انجام معاینه فیزیکی پزشکان، نیاز به چرخاندن سر احساس می‌شود. اگر انجام حرکات پراکنده چشمی (نیستاگموس) بر اساس موقعیت سر تشخیص داده شود، ممکن است به سرگیجه گردنی مبتلا شده باشید. آزمایشات اضافی شامل موارد زیر عنوان می‌گردد:

• اسکن MRI گردن
• آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی (MRA)
• سونوگرافی داپلر مهره
• آنژیوگرافی مهره‌ها
• اشعه ایکس انعطاف پذیر از ستون فقرات گردنی
• آزمایشات بالقوه فراخوانده شده، که اندازه گیری نخاع و مسیرهای مغزی در سیستم عصبی را ممکن می‌سازد.

درمان سرگیجه گردنی​

درمان، به مداوای علل اصلی آن بستگی دارد. اگر درد گردن را تجربه می‌کنید و یا به بیماری تخریب سیستم عصبی گردن مبتلا هستید، برای کاهش علائم لازم است درمان پزشکی خود را دنبال کنید. همچنین ممکن است پزشکان برای کاهش این دردها به تجویز دارو روی بیاورند. داروهای رایج تجویز شده عبارتند از:

• شل کننده‌های عضلانی مانند تیزانیدین و سیکلوبنزاپرین
• مسکن‌هایی چون استامینوفن، ایبوپروفن یا ترامادول
• داروهای ضد سرگیجه، مانند آنتی ورت یا اسکوپولامین

همچنین جهت بهبود دامنه حرکتی و تعادل در گردن، پزشکان انجام فیزیوتراپی را توصیه می‌کنند. کشش، درمان و آموزش حالات مناسب بدن و گردن به بهبود این وضعیت کمک می‌کند. در برخی موارد، بدون وجود خطر برای بیمار، دخالت با عمل جراحی در ناحیه‌های گردن، ستون فقرات و کمپرس حرارتی، ممکن است بروز علائم را کاهش دهد.

روش‌های پیشگیری از سرگیجه گردنی​

تمرین وضعیت صحیح بدنی در هنگام نشستن می‌تواند به جلوگیری از بروز سرگیجه گردنی کمک کند. جلوگیری از سرگیجه گردنی در همه موارد امکان پذیر نیست، زیرا در برخی موارد -مانند تصادفات- امکان پیشگیری وجود ندارد. با این حال، جهت پیشگیری راهکارهای زیر توصیه می‌شود:

• ورزش عضلات گردن، به کاهش وزن از روی دیسک‌های گردنی کمک می‌کند و فشار را در این ناحیه کاهش می‌دهد.
• نگه داشتن سر، شانه‌ها و ستون فقرات در یک راستا هنگام نشستن، می‌تواند فشار در ناحیه گردن را کاهش دهد و از ساییدگی در آن جلوگیری کند.
• کشش منظم گردن، انجام ماساژها یا ترازهای کایروپراکتیک و استفاده از کمپرس داغ برای استراحت در این ناحیه مفید است.

ادامه و منبع: سایت دکتر حسام عبدالحسین پور