معنی کلمه آمفی تئاتر
- سالن بزرگ
- سالن نمایش
- تالار
در کاربرد انگلیسی، دو نوع سازۀ ساختمانی وجود دارد که برای آنها واژۀ آمفیتئاتر بهکار میرود: یک نوع آن آمفیتئاترهایی است که در روم باستان ساخته میشد که شناختهشدهترینِ آنها بنای کولوسئوم است. از تماشاخانه های ایران میتوان به تماشاخانه سنگلج،تماشاخانه ایرانشهر،تئاترشهر اشاره کرد. آمفی تئاتر چیست؟
جای نشستن تماشا کنندگان در تماشاخانه های یونان و روم قدیم که ردیفهای آن بشکل دایره یا بیضی و دارای پلکان بوده و صحنه در وسط آن جای داشته است . امروزه هم این سبک در بعضی ممالک مستعمل است.
۱- آمفی تئاتر (
amphitheater) برای جایی که در آن هنرپیشگان داستانی را به نمایش درمیآورند و نیز برای تئاتر بهکار میرود.
۲- در کاربرد انگلیسی، دو نوع سازۀ ساختمانی وجود دارد که برای آنها واژۀ
آمفیتئاتر بهکار میرود: یک نوع آن آمفیتئاترهایی است که در روم باستان ساخته میشد که شناختهشدهترینِ آنها بنای کولوسئوم است. از تماشاخانه های ایران میتوان به تماشاخانه سنگلج،تماشاخانه ایرانشهر،تئاترشهر اشاره کرد.
تاریخچه آمفی تئاتر
(Coliseum) معروفترین
آمفی تئاتر دایره وار (بیضی) عظیم تاریخی که تعداد ردیفهای صندلی آن به تعداد پنجاه هزار ودارای ۸۰ در ورودی است. واژه کلوسئوم به معنی «جایگاه بزرگ» نام دیگر آن آمفی تئاتر فلاویوسی(amphitheaterum flaviusi) است. ساخت کولوسئوم توسط Vespasian (وسپاسین) امپراطور سال های ۶۹ تا ۷۰ روم پایه گذاری شد، پس از آن پسرش Titus (تیتوس) در سال ۸۰ بعد از میلاد آنرا بنا کرد، که نهایتا توسط Domitian (دومتین)برادر Titus که در سال ۸۱ بر وی غلبه کرد و بر جایگاه امپراطور روم نشست، کامل شد و به پایان رسید.
کولوسئوم به عنوان اولین آمفی تئاتر دائمی و ماندگار ساخته شده در روم، در زمینهای باتلاقی ما بین تپههای Esquiline (اسکوئیلین) و Caelian (کائلین) واقع شده بود. در این مجموعه امپراطور روم شاهد فجیع ترین جنایات به شکل کشتار بردگان و مسیحیان بودهاست نبردهای خونین بر سر مرگ و زندگی گلادیاتورها یکی از سرگرمیهای روزانه امپراطوران و اشرافیان روم بودهاست قدمت تاریخی و شکوه و جلال این عمارت از یک سو و کارامدی آن برای اجرای نمایش و امکان کنترل جمعیت، از سوی دیگر، باعث شد این سالن یکی از بزرگترین بناهای معماری روم باستان به شمار میرفت.
پلان این مجموعه به شکل بیضی به قطرهای ۱۸۸ و ۱۵۶ متر زیر بنای آن حدود ۶ جریب میباشد ارتفاع آن تقریبا به اندازه یک ساختمان۱۵ طبقه میرسد(حدود۴۸متر) کف صحنه چوبی است و در زیر آن مجموعهای از اتاقها و گذرگاهها برای عبور حیوانات وحشی و سایر تدارکات لازم جهت راه اندازی و اجرای نمایش قرار گرفتهاست. تعداد ۸۰ دیوار به عنوان تکیه گاه برای طاقهای گنبدی شکل، گذرگاهها، پلکان و ردیفهای صندلی، روی صحنه قرار گرفتهاست.
لبه بیرونی طاقهای متوالی باعث اتصال طبقات مختلف و پلکان بین آنها به یکدیگر شدهاست. نمای داخلی Coliseum از بالا سه ردیف طاقهای گنبدی شکل رو در روی ستونها و سر ستونها قرار گرفتهاند، در ستونهای طبقه اول سبک معماری دوریک (Doric)، در طبقه دوم سبک ایونیک (Ionic)، و در طبقه سوم سبک قرنتی (Corinthian) که نزدیک به سبک کلاسیک یونان بود، به کار رفتهاست.این بنا به دلیل عبور و مرور آسان جمعیت به داخل و خارج میدان یکی از شاهکارهای مهندسی است در بالای این سه طبقه اصلی، طبقه زیرشیروانی شامل ستونهای مستطیل شکل سبک قرنتی قرار دارد، فضای بین ستونها با ۴۰ عدد پنجره کوچک مستطیل شکل پر شدهاست.
در
قسمت بالا، دیوارکوبها و بندگاههایی وجود دارد که تیرکهایی را که سایه بانها به آنها آویزان است، نگه داشتهاند. در ساخت عمارت با دقت بسیاری از انواع ترکیبات ساختمانی استفاده شده، برای فونداسیون از بتون و برای ستونها و طاقها از سنگ آهک (تراورتن) استفاده شده، در ستونهای به کار رفته برای دیوار دو طبقه زیرین، از نوعی سنگ متخلخل به نام توفا (Tufa) استفاده شدهاست. برای طبقات فوقانی و اکثر طاقها از آجر بتونی استفاده شدهاست.