امام على عليه ‏السلام :
سه چیز از نشانه های یقین هستند: کوتاهی آرزو، اخلاص در عمل، بی رغبتی به دنیا


یُستَدَلُّ عَلَی الیَقین بِقِصَر الأمَلِ وَ إخلاص العَمَل وَ الزُّهدِ فی الدُّنیا

(مستدرک الوسائل ج11 ص201)

رسول خدا صلی الله علیه و آله:
هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست.


لا فقرَ اَشدُّ مِنَ الجَهلِ ، لا مالَ اَعودُ مِن العَقلِ؛
من لایحضره الفقیه ج4 ص372-اصول کافی(ط دارالحدیث)، ج1، ص58

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
هنگامی که دشمن خدا را به سوی قبرش می برند، می گوید: من به آتش و ذلّت و حقارت و خشم خدای عزیز و جبار بشارت داده شدم، ای دریغا و واحسرتا! بر آنچه از فرمانبرداری خداوند کوتاهی کردم و فرو گذاشتم.
اذا حُمِلَ عَدوُّ اللَّه اِلی قَبْرِه … فَانِّی قد بُشّرِتُ بِالنّار والذّلَ والصِغار وَغضب العزیز الجبار واحسرتاه علی ما فرّطت فی جنب اللَّه (ای فی طاعه اللَّه)؛

بحار الانوار، ج 6، ص 258.

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
تلاش و طلب درآمد حلال بر هر مرد و زن مسلمانی لازم و واجب است.
طَلَبُ الْحَلَالِ فَرِیضَهٌ عَلَی کُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَهٍ؛
بحارالانوار، ج 100، ص 9.

امام صادق علیه السلام فرمودند:
رحمت خدا بر شیعیان ما به خدا سوگند مؤمنان واقعی آنانند، چرا که به خدا در مصیبت‌ها با ما شریکند به خاطر تحمّل اندوه و حسرت فراوان.

رَحِم اللَّه شعیتنا، واللَّه هُم المؤمنون فقد واللَّه شرکونا فی المصیبهَ بِطُولِ الْحُزْنِ وَالْحَسْره؛
بحار الانوار، ج 43، ص 222

امام صادق عليه السلام :
پنج خصلت است كه در هر كس يكى از آنها نباشد خير و بهره زيادى در او نيست : اول : وفادارى ، دوم تدبير ، سوم : شرم و حيا ، چهارم : خوش خويى و پنجم ـ كه چهار خصلت ديگر را نيز در خود دارد ـ : آزادگى .
خَمسُ خِصالٍ مَن لم تَكُنْ فيهِ خَصْلَةٌ مِنها فلَيس فيهِ كَثيرُ مُسْتَمْتَعٍ ، أوَّلُها : الوَفاءُ ، و الثّانيةُ : التَّدْبيرُ ، و الثّالثةُ : الحَياءُ ، و الرّابعةُ : حُسنُ الخُلقِ، و الخامِسةُ ـ و هِي تَجْمَعُ هذهِ الخِصالَ ـ : الحُرِّيّةُ .
.[الخصال : 284/33 .]

امام على عليه السلام ـ در فرمان زمامدارى مصر به مالك اشتر ـ نوشت :
··· با اين همه ، بدان كه بسيارى از تاجران در داد و ستد بيش از اندازه سختگيرند و بخل ورزى ناپسندى دارند و به منظور سود بيشتر كالا را احتكار مى كنند و به دلخواه نرخ گران مى بندند و اين كار براى توده مردم زيانبار و براى حكمرانان عيب و ننگ است . بنا بر اين ، از احتكار جلوگيرى كن ؛ زيرا كه رسول خدا صلى الله عليه و آله از آن منع فرموده است .
فيما كَتَبَهُ للأشتَرِ حينَ وَلاّهُ مِصرَ ـ : ··· و اعْلَمْ ـ مَع ذلكَ ـ أنّ في كثيرٍ مِنهُم ضِيقا فاحِشا ، و شُحّا قَبيحا ، و احْتِكارا للمَنافِعِ ، و تَحَكُّما في البِياعاتِ ، و ذلكَ بابُ مَضَرَّةٍ للعامَّةِ ، و عَيْبٌ على الوُلاةِ ، فامْنَعْ مِن الاحْتِكارِ ؛ فإنَّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله مَنعَ مِنهُ
.[نهج البلاغة : الكتاب 53 .]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
جز خيانتكاران، احتكار نمى كنند .
لا يَحْتَكِرُ إلاّ الخَوّانونَ
.[كنز العمّال : 9738 .]

امام على عليه السلام :
بى خردى، بدبختى است .
الحُمقُ شَقاءٌ
[غرر الحكم : 207 .]

امام صادق عليه السلام ـ در حديث مفضّل ـ فرمود :
آيا انديشيده اى كه اگر انسان از ميان اين ويژگيها، فقط حافظه را كم داشت، حال و روزش چگونه بود ؟ و اگر موضوعات سودمند و زيانبار و گرفته ها و داده ها و ديده ها و شنيده هاى خود را در حافظه اش نگه نمى داشت چه اختلالاتى در كارها و زندگى و تجربياتش به وجود مى آمد ··· ؟ اگر راهى را بارها و بارها مى پيمود، باز آن را گم مى كرد ، اگر همه عمرش را درس مى خواند، دانشى را به خاطر نمى سپرد ، به دينى اعتقاد نمى يافت و از تجربه اى بهره مند نمى شد و نمى توانست از گذشته ها كمترين عبرتى بگيرد ، به طور كلى سزاوار بود كه از انسان بودن يكسره خارج شود
··· بالاتر از نعمتِ حافظه براى انسان، نعمتِ فراموشى است ؛ زيرا اگر فراموشى نبود، هيچ كس هيچ مصيبتى را از ياد نمى برد .
في حديثِ المفضَّلِ ـ : أ فَرَأيتَ لَو نُقصَ الإنسانُ مِن هذهِ الخِلالِ الحِفْظَ وَحدَهُ كيفَ كانَتْ تكونُ حالُهُ ؟! و كَم مِن خَلَلٍ كانَ يَدخُلُ علَيهِ في اُمورِهِ و مَعاشِهِ و تَجارِبهِ إذا لم يَحْفَظْ ما لَهُ و عَلَيهِ ، و ما أخَذَهُ و ما أعطى ، و ما رأى و ما سَمِعَ ···ثُمَّ كانَ لا يَهتدي لطريقٍ لو سَلَكَهُ ما لا يحصى ، و لا يَحفَظُ عِلْما و لو دَرَسَهُ عُمْرَهُ ، و لا يَعْتَقِدُ دِينا ، و لا يَنْتَفِعُ بتَجْرِبَةٍ ، و لا يَسْتَطيعُ أن يَعْتَبِر شيئا على ما مضى ، بَل كانَ حَقيقا أنْ يَنْسَلِخَ مِن الإنْسانيّةِ أصْلاً
··· و أعظمُ من النِّعمَةِ على الإنسانِ في الحِفْظِ النِّعمَةُ في النِّسْيانِ ؛ فإنَّهُ لولا النِّسْيانُ لَما سَلا أحَدٌ عن مُصيبَةٍ
.[بحار الأنوار : 3/80 .]

امام على عليه السلام :
اگر خواهان صفات عالى هستى از حرامها دورى كن .
إذا رَغِبْتَ في المَكارِمِ فاجْتَنِبِ المَحارِمَ
[غرر الحكم : 4069 .]

امام على عليه السلام :
زيركى مؤمن به دورى كردنش از حرامها و شتاب او به سوى خصلتهاى والاست .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ظَرْفُ المؤمنِ نَزاهَتُهُ عنِ المَحارِمِ ، و مُبادَرَتُهُ إلى المَكارِمِ .
[غرر الحكم : 6072 .]

امام هادى عليه السلام فرمود:
زمانى كه عدل و داد در جامعه بيش از ظلم و ستم باشد، در آن موقع حرام است كه به كسى گمان بد ببرند، مگر وقتى كه آن بـدى از وى معلوم شود، و زمانى كه ظلم و ستم بر عدل و داد غلبه داشته باشد، سزاوار نيست احدى گمان خوب به كسى ببرد، مگر وقتى كه آن خوبى از او معلوم شود.
إذا كانَ زَمانٌ أَلْعَدلُ فيهِ اَغْلَبُ مِنَ الْجَورِ فَحَرامٌ أنْ يُظَنَّ بِاَحَدٍ سُوءٌ حَتّى يُعْلَمَ ذلِكَ مِنهُ، وَإذا كانَ زَمانٌ الْجَوْرُ أغلَبُ فيهِ مِنَ الْعَدْلِ فَلَيْسَ لِأَحَدٍ اَنْ يَظُنَّ بِأَحَدٍ خَيرا مالَمْ يَعْلَمْ ذلِكَ مِنْهُ
[بحارالانوار ، ج 17، ص 216.]

امام هادى عليه السلام فرمود:
از نشانه هاى غرور نسبت به خدا آن است كه بنده، استـمرار و اصرار بر گنـاه داشـته باشد و در همان حال، آرزومند بخشايش الهى باشد.
إنَّ مِنَ الغِرَّةِ بِاللّه ِ أنْ يُصِرَّ العَبدُ عَلَى المَعصِيَةِ وَ يِتَمَنّى عَلَى اللّه ِ المَغفِرَةَ.
[حياة الإمام على الهادى ص 164.]

امام هادى عليه السلام فرمود:
اگر خداوند خير كسى را بخواهد، چنان مى شود كه هرگاه مـورد توبيـخ قرار گيرد، مى پـذيرد.
اِنَّ اللّه َ اِذا أَرادَ بِعَبْدٍ خَيرا إذا عُوتِـبَ قَبِـلَ
[تحف العقول، ص 481.]